بایدها و نبایدها در پرورش کودک دوزبانه با کارتون و انیمیشن

پرورش کودک دوزبانه با انیمیشن و کارتون روشی از زبان‌آموزی است که در چند سال اخیر در کشورمان رایج شده است. این روش به دلیل غیرمستقیم بودن فرآیند آموزشی آن، یکی از بهترین شیوه‌های یادگیری زبان جدید در سنین پایین و کودکی به شمار می‌رود؛ اما استفاده از هر روش آموزشی اصولی دارد که اگر به درستی با آنها آشنا نباشیم، ممکن است استفاده موثر از سن طلایی یادگیری زبان در کودک خود را از دست بدهیم. این اصول بسیار ساده و بدون نیاز به دانش خاصی هستند، اما پایبندی به آنها بسیار مهم است. در این مقاله با بایدها و نباید‌ها در پرورش کودک دوزبانه با انیمیشن و کارتون آشنا خواهیم شد.

بایدها و نبایدها در پرورش کودک دوزبانه

اگر در ابتدای مسیر پرورش کودک دوزبانه با کارتون و انیمیشن هستید یا مدتی است که برای فرزند خود کارتون‌های انگلیسی پخش می‌کنید، اما نمی‌دانید که آیا به درستی این کار را انجام می‌دهید یا خیر، توصیه می‌کنیم به 8 نکته زیر در مورد بایدها و نبایدها در پرورش کودک دوزبانه توجه کنید:

1- نباید فرزندتان را آگاه کنید

آگاه‌سازی کودک از تحت آموزش بودن ممکن است منجر به مقاومت کودک در دنبال کردن کارتون‌ها شود. اینکه فرزندتان متوجه شود برای شما مهم است که حتما کارتون‌هایی که برایش پخش می‌کنید را باید ببیند و شما از این بابت خوشحال می‌شوید، ممکن است نوعی مقاومت و حتی لجبازی در او به وجود آورد که رفع آن کاری زمان‌بر و پیچیده خواهد بود.

بنابراین با این کارتون‌ها مانند انیمیشن‌های معمولی دیگری که برای کودکان پخش می‌شود برخورد کنید. اصلا به فرزندتان اصرار نکنید که حتما پای کارتون‌ها بنشیند؛ ممکن است که کودک شما در حال انجام فعالیت‌های دیگر مانند بازی کردن، غذا خوردن و … باشد و شنیدن صدای کارتون‌ها در پس زمینه اتفاق بیافتد؛ اما همین محیط نیز برای او به طور ناخودآگاه آموزنده است و بخشی از فرآیند زبان‌آموزی به همین شکل در حال اتفاق افتادن است.

2- باید روی روشی که انتخاب کردید تمرکز کنید

ممکن است در مسیر دوزبانه شدن فرزندتان برای سریع‌تر نتیجه گرفتن به دنبال راه‌ها، کلاس‌های زبان‌ یا پکیج‌های آموزشی خاصی باشید. اما توصیه می‌کنیم اگر روش دوزبانه شدن با انیمیشن را برای کودکتان در نظر گرفته‌اید، تنها روی این روش تمرکز کنید و به اصطلاح از این شاخه به آن شاخه نپرید.

استفاده از کلاس‌های آموزشی مخصوصا در سنین پایین احتمال آگاه سازی کودک از آموزش زبان را بالا می‌برد؛ به علاوه اگر کودک، کلاس یا معلم را دوست نداشته باشد، ممکن است به طور کلی از زبان انگلیسی زده شود که مطلوب ما نیست. بنابراین پخش منظم کارتون‌های مناسب پرورش کودک دوزبانه که علاوه بر آموزش غیرمستقیم برای کودک سرگرم کننده نیز هستند، در سنین پایین (زیر 7 سال) می‌تواند موثرتر باشد.

3- نباید اشکالات فرزندتان را رفع کنید

یکی دیگر از نکات مهم در مورد بایدها و نبایدهای پرورش کودک دوزبانه این است که در صورتی كه فرزندتان انگليسی صحبت كرد، اگر اشتباهات تلفظی و یا گرامری داشت او را تصحيح نكنيد. اصلاح مکرر کودک باعث ایجاد اختلال در بروز دادن طبیعی زبان در او می‌شود؛ به علاوه ممکن است ما والدین نیز تسلط کافی برای آموزش به کودک را نداشته باشیم.

این نکته را در نظر داشته باشید که انجام اشتباه در طول فرایند زبان آموزی امری کاملا طبیعی است؛ کودکان به واسطه تکرار تماشای کارتون‌ها و برنامه‌های مناسب زبان‌آموزی، کم کم تلفظ‌ها و ساختارهای گرامری را در جملات خود اصلاح می‌کنند و متوجه می‌شوند که چه کلمه‌ای و چه جمله‌ای در کجا و به چه شکل باید به کار رود.

4- نباید با فرزندتان تمرین کنید

یکی از پرسش‌های متداول والدین از ما این است که آیا عدم تسلط والدین به زبان مورد نظر باعث می‌شود که کودک زبان را یاد نگیرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که همواره یکی از بایدها و نبایدهای پرورش کودک دوزبانه با استفاده از انیمیشن‌های طبقه بندی شده، عدم دخالت والدین و هر شخص دیگری در فرایند دوزبانه شدن کودک است. در این روش یادگیری فقط از طریق تماشا و شنیدن کارتون‌ها برای کودک اتفاق می‌افتد و نیازی نیست که والدین یا معلمی با آنها تمرین کند.

علت این امر آن است که در صورت تمرین کردن، ممکن است کودک از قصد و نیت پخش کارتون‌ها برای آموزشش آگاه شد و در مقابل تماشای آنها مقاومت کند. دلیل دیگر این است که دانش اکثر والدین در زبان انگلیسی معمولا مانند یک فرد انگلیسی زبان نیست و ممکن است برخی تلفظ‌ها یا سایر موارد زبانی را اشتباه آموزش دهند که این مورد نیز در روند یادگیری کودک اختلال ایجاد می‌کند. لذا والدین فقط با زبان مادری با کودک ارتباط برقرار کنند و آموزش زبان را به عهده کارتون‌ها بگذارند.

5- نباید هر کارتونی را برای فرزندتان پخش کنید

برخی والدین تصور می‌کنند صرف انگلیسی بودن یک انیمیشن، می‌توان هر برنامه‌ای را برای کودک پخش کرد؛ اما این تصمیم درستی نیست. تمام انیمیشن‌های انگلیسی برای زبان‌آموزی و برای کودکان مناسب نیستند. ما در انتخاب انیمیشن‌ها تلاش کرده‌ایم علاوه بر بررسی ویژگی‌های زبان آموزی در مجموعه‌ها، انیمیشن‌هایی را انتخاب کنیم که نکات آموزنده‌ای همچون آموزش علوم، آموزش ریاضی، نکات تربیتی و اخلاقی و … داشته باشند و متناسب با فرهنگ ایرانی باشند. بنابراین در انتخاب انیمیشن‌ها برای پرورش کودک دوزبانه و چندزبانه حتما دقت کنید.

لیست انیمیشن های پرورش کودک دوزبان

6- باید کارتون‌های استاندارد و مناسب سن کودک پخش شود

همانطور که اشاره شد، هر برنامه‌ای صرف انیمیشن بودن برای کودک مناسب نیست و چه بسا بسیاری از انیمیشن‌ها مناسب رده سنی بزرگسالان هستند! شرکت‌های سازنده انیمیشن‌ها و کارشناسان حوزه کودک بر اساس محتوای موجود در هر مجموعه، رده سنی‌ای را برای آن مشخص می‌کنند. در کارتون‌های که ما در وبسایت و اپلیکیشن همه‌چیزدان قرار داده‌ایم، رده بندی سنی از منابع معتبر بررسی و روی کارتون‌ها اعمال شده است.

7- نباید کودک خود را در مسیر دوزبانه شدن تشویق کنیم

در این روش تلاش می‌کنیم، کودک از آموزش دیدن آگاه نباشد و متوجه قصد و نیت ما از پخش کارتون‌ها نشود. اگر کودک شما کلمه یا جمله انگلیسی گفت ذوق نکنید، چرا که تشویق کردن باعث می‌شود قصد شما از پخش انیمیشن‌ها برای کودک آشکار شود و متوجه شود برای شما مهم است که او از انگلیسی صحبت کند یا از کارتون‌ها آموش ببیند.

در چنین مواقعی ممکن است کودک لجبازی کند و از این بعد آنچه که طبیعی یاد گرفته را بروز ندهد و یا انتظار جابزه از شما داشته باشد که هر کدام از این موارد می‌تواند در روند یادگیری زبان از طریق انیمیشن‌ها خلل ایجاد کند. بنابراین اگر فرزندتان کلمه و یا جمله‌ای به زبان مورد نظر گرفت کاملا عادی رفتار کنید؛ همانند زمانی که او به زبان مادری صحبت‌ می‌کند و برای تمام اطرافیانش مساله‌ای عادی است.

8- باید استمرار و پشتکار داشته باشید

کلید موفقیت در روش دوزبانه شدن به کمک کارتون‌ها، داشتن استمرار، پشتکار و صبوری در روند پخش کارتون‌ها است. روش دوزبانه یا چندزبانه شدن با کارتون‌ها و انیمیشن‌های طبقه بندی شده، روش زمان‌بری است و اگر تمام اصول دوزبانه شدن با انیمیشن‌ها به درستی رعایت شود، به طور متوسط 3 الی 4 سال طول می‌کشد تا کودکان به تسلط نسبی از زبان مربوطه برسند. (برای برخی کودکان زودتر و برای برخی دیرتر این اتفاق می‌افتد) لذا صبوری والدین در پخش منظم کارتون‌ها به صورت روزانه و ناامید نشدن در این مسیر ضروری است.

بایدها و نبایدها در پرورش کودک دوزبانه زیر دوسال

اگر فرزندتان زیر 2 سال سن دارد، برخی نکاتی که تا به الان به آنها اشاره شد برای این رده سنی متفاوت است. در ادامه به این موارد اشاره شده است:

زبان مادری

اگر می‌خواهید در سنین خیلی پایین فرآیند دوزبانه شدن فرزندتان را شروع کنید، حتما به زبان مادری فرزندتان توجه ویژه‌ای داشته باشید. این نکته را همیشه در نظر داشته باشید که اولویت به خصوص در سال‌های اول زندگی کودک با زبان مادری است.

توصیه می‌کنیم برای تقویت زبان مادری کودک فعالیت‌های زیر انجام شود:

– حتما والدین در طول روز با کودک درباره موضوعات مختلف و در موقعیت‌های مختلف مثل بیرون رفتن، بازی کردن، غذا خوردن و … صحبت کنند.

– کودک با سایر اعضای خانواده و دوستان در ارتباط باشد و با او صحبت کنند.

– حتما به صورت روزانه برای کودک کتاب و قصه به زبان مادری خوانده شود؛ چرا که شنیدن قصه‌های مختلف باعث افزایش دایره لغات کودکان در زبان مادری شده و زودتر شروع به صحبت کردن می‌کند.

نحوه استفاده از کارتون‌ها

بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند کودکان زیر دو سال نباید به طور مستقیم به صفحات نمایش همچون تلویزیون، گوشی موبایل و کامپیوتر نگاه کنند. بنابراین در این رده سنی می‌توانید از صدای محتوای کودکانه استفاده کنید. شنیدن صدای کارتون‌ها در این رده سنی نیز برای کودکان مفید است و منجر به عادت سازی شنیدن محتوای انگلیسی می‌شود. بخش صوتی در اپلیکیشن همه‌چیزدان شامل لالایی‌ها و قصه‌های انگلیسی و صدای برخی از کارتون‌ها است که می‌توانید برای فرزند خود پخش کنید.

مدت زمان استفاده از کارتون‌ها

در بخش‌های قبلی این مقاله اشاره شد که کودکان می‌توانند روزانه تا 3 الی 4 ساعت در معرض کارتون‌ها باشند؛ برای کودکان سنین پایین‌تر اگر این زمان زیاد است، می‌توانید با میزان زمان پایین‌تر حدود 0.5 الی 1 ساعت در روز شروع کنید و به تدریج این زمان را افزایش دهید.

جمع بندی

همانطور که در این مقاله دیدید، بایدها و نبایدها در پرورش کودک دوزبانه بسیار ساده و قابل اجرا در هر خانواده‌ای هستند. شما به عنوان والدین با دانستن و درک عمیق از این نکات می‌توانید به راحتی و بدون هزینه بالا در خانه فرزندتان را دوزبانه یا حتی چند زبانه کنید. آنچه که مهم است در ذهن داشتن این نکات و پایبندی به اصول پرورش کودک دوزبانه با انیمیشن‌های طبقه بندی شده در این مسیر است. در صورت داشتن هر ابهام یا سوالی در زیمنه پرورش کودک دوزبانه، می‌توانید با پشتیبانی وبسایت همه چیزدان در ارتباط باشید.